Euskadiko eta Nafarroako lan-zuzenbidea

Euskadi/Nafarroan lan egiten baduzu, zure kontratuzko harremanean Espainiako lan-zuzenbidea aplikatuko da.

Hala ere, kontratatzeko askatasunaren printzipioaren ikuspegitik, atzerriko zuzenbide bat hautatu daiteke –osoki edo partzialki–, betiere langileari bermatutako babes-maila hautatzerik ez dagoenean aplikatu beharreko legediak eskainitakoaren berbera bada.

Bai Langileen Estatutua bai lanari buruzko lege eta dekretuak (Lanari buruzko gida) lan-zuzenbidearen gutxieneko lege-oinarria dira.

Euskadin eta Nafarroan, enpresari-elkarteen eta jarduera-sektore bakoitzeko sindikatuen artean lan-baldintzak arautzeko hitzarmen kolektiboak egiten dira. Era berean, enpresen barruan ere langileen lan-baldintzei buruzko akordioak egin daitezke. Azken horietan langileen aldekoagoak diren baldintzak adostu daitezke, baina inola ere ez okerragoak.

Euskadin edo Nafarroan indarrean dauden hitzarmen guztien ezaugarriak kontsulta ditzakezu, lan-kategoriaren arabera.

Lan-kontratuak

Kontratuak, printzipioz, idatziz jaso behar dira. Mota askotako lan-kontratuak daude, baina lau kategoria handitan bil ditzakegu:

• Iraupen mugagabeko kontratuak
• Iraupen zehatzeko kontratuak
• Prestakuntza jaso eta aprendiz izateko kontratua
• Praktika-kontratua

Kontuan izan, gainera, Gobernuak 2012an egin zuen lan-merkatuaren erreformaren ondorioz lan-kontratuak aldatu egin direla, malguagoak izateko.  Lege-presuntzio baten arabera, legea urratuz egindako kontratuak mugagabeak dira.

Ordutegiak eta oporrak

• Espainian, lanaldiaren asteko legezko iraupena 40 ordukoa da.
• Lanaldiak gehienez 9 ordukoa izan behar du, hitzarmen kolektibo batean edo enpresaren eta sindikatuen artean besterik adostu ez bada.
• Urtean gehienez aparteko 80 ordu egin daitezke.
  Gaueko lana 22:00etatik 6:00etara bitartekoa da.
• Langileek astean gutxienez 1,5 jaiegun izan behar dute (jarraian).
• Opor ordainduak zerbitzu-urte bakoitzeko 30 egutegi-egunekoak dira edo zerbitzu-urte bakoitzeko 22 lanegunekoak. Kontuan izan «egutegi-egunen» kasuan asteko egun guztiak laneguntzat jotzen direla, nahiz eta zuk normalean egun batzuetan lanik ez egin.
• 14 jaiegun nazional daude eta horiei tokian tokiko jaiegunak eransten zaizkie.
• Gertaera berezien kasuan, opor egun gehiago hartzeko aukera dago. Adibidez, ezkonduz gero, 15 egun har daitezke, lekualdaketen kasuan 1 egun hartzeko baimena dago.

Soldata

Lanaldi osoko lanen gutxieneko soldata, gaur egun, hileko 735,9 €-koa da. Soldatak, noski, arloaren edo sektorearen araberakoak dira eta lanpostuak eskatzen duen esperientzia- eta titulazio-mailaren arabera aldatzen dira.